Een beloningssysteem is een methode waar veel ouders al eens over gehoord hebben. Regelmatig gebruiken ouders de methode om nieuw gedrag bij kinderen aan te leren, dingen te stimuleren of ongewenst gedrag af te leren. De kinderen in de leeftijdsfase 3 tot ongeveer 10 jaar zijn het meest gevoelig voor beloningen en zijn daarmee het meest geschikt om deze methode (tijdelijk) te gebruiken. In dit artikel geven wij tips en uitleg over hoe een beloningssysteem werkt en wanneer je het kunt toepassen. Op deze positieve manier leert jouw kind wat van hem of haar wordt verwacht. Hoe het werkt dat lees je hier!

Gedragsverandering

Regelmatig gebruiken ouders de methode om nieuw gedrag bij kinderen aan te leren, dingen te stimuleren of ongewenst gedrag af te leren. De kinderen in de leeftijdsfase 3 tot ongeveer 10 jaar zijn het meest gevoelig voor beloningen en zijn daarmee het meest geschikt om deze methode (tijdelijk) te gebruiken. In dit artikel geven wij tips en uitleg over hoe een beloningssysteem werkt en wanneer je het kunt toepassen. Op deze positieve manier leert jouw kind wat van hem of haar wordt verwacht.

Wat is een beloningssysteem?

Een beloningssysteem is een overzicht op papier waarop je (tijdelijk) samen met je kind bijhoudt hoe het zich gedraagt.

• Probeer niet teveel dingen tegelijkertijd aan te pakken. Kies een gedraging die je belangrijk vindt om aan te pakken en die ook haalbaar is.
• Je bedenkt allereerst hoe lang je het beloningssysteem wilt gebruiken. Een periode van een week, maand en/of drie maanden? Het kan allemaal. Desalniettemin is het van essentieel belang om het overzichtelijk te houden voor je kind.
• Je maakt het overzichtelijk door een kalender of een A4-tje te maken met vierkante hokjes waarop kinderen een kruisje kunnen zetten of voor de allerkleinsten stickers kunnen plakken. De keren dat je kind het afgesproken gewenste gedrag laat zien, krijgt hij of zij een sticker of zet een kruisje in het vakje. Er zijn beloningssystemen voor elke dag, voor meerdere momenten op een dag of per week. Afhankelijk van het gedrag dat je wilt aanleren, kun je kiezen voor de frequentie waarop het kind een sticker of kruisje kan verdienen.
• Als je kind een beloning verdient, mag hij een sticker plakken in één van de hokjes. Leg hem steeds uit waarom hij een sticker mag plakken. Het is uiteraard erg belangrijk om consequent te blijven. Houdt je kind zich niet aan de afspraak, dan mag hij geen sticker plakken of kruisje zetten. Als je kind een bepaald aantal stickers en kruisjes heeft, krijgt hij een beloning. Je kunt dus zelf bepalen na hoeveel jij de beloning geeft. Dit bepaal je van tevoren en spreek je van tevoren met je kind af.
• Hang het schema op een prominente plaats in huis en betrek je kind hierbij. Laat je kind ook zelf de stickers plakken en kruisjes zetten. Zo is het echt zijn/haar project en zal hij/zij extra zijn best doen.Belonen kan je op diverse manieren doen en hoeft zeker niet altijd groot te zijn en mag zowel materieel als immaterieel zijn. Belangrijk is dat je een afwisseling maakt tussen de beloningen en bedenk goed op welke manier je je kind wilt belonen.
• Eventueel kan een beloning ook zijn dat je kind iets mag uitzoeken in de speelgoedwinkel of dat jullie een dagje weg gaan. Belangrijk is dat een kind de beloning waardeert en gemotiveerd is om hiermee te werken aan zijn/haar gedrag en dat hij/zij dit niet doet om een beloning te kunnen verdienen.

Waarom werkt een beloningssysteem?

Eigenlijk vindt iedereen het fijn om een compliment te krijgen en gewaardeerd te worden. Een beloningssysteem is eigenlijk niets anders dan positieve aandacht geven voor goed gedrag. Wanneer je als ouder een compliment geeft voor de dingen die je kind goed doet, is de kans ook groter dat je kind zich vaker zo zal gedragen. Gedrag dat helemaal geen aandacht krijgt (ongewenst gedrag), heeft minder kans op herhaling. Een beloningssysteem kan het leerproces een extra stimulans geven. Hierdoor kun je met een beloningssysteem gewenst gedrag stimuleren, nieuw gedrag aanleren en ongewenst gedrag afleren.

Wanneer gebruik je een beloningssysteem?

Je kunt deze methode gebruiken als hulpmiddel om gedrag aan- of af te leren of om iets te stimuleren. Als het gedrag na een tijdje vanzelfsprekend is, kun je de beloning langzaam afbouwen. Beloningssystemen kun je het beste gebruiken om een specifiek doel of specifieke gedraging te stimuleren. Hierbij is het belangrijk dat het kind er qua ontwikkeling aan toe is om de volgende stap te zetten en dat het doel haalbaar is.

Enkele voorbeelden voor het gebruik van een beloningssysteem zijn:

• ’s ochtends zelfstandig aankleden en tandenpoetsen;
• elke dag voldoende fruit en groente eten;
• aan tafel blijven zitten;
• kamer opruimen;
• uitvoeren van klusjes;
• huiswerk maken;
• tafel afruimen;
• elke dag lezen.

Dé tips voor een goed beloningssysteem

• Laat je niet verleiden door je kind als hij verdrietig is omdat hij geen kruisje mag zetten;
• Blijf consequent en duidelijk. Plak meteen na het gewenste gedrag een sticker of zet een kruis, anders verliest het zijn kracht;
• Gebruik een beloningssysteem niet te lang, dan verliest het zijn kracht. Je kunt natuurlijk na verloop van tijd wel een nieuw beloningssysteem maken voor je kind als het bij een vorige probleem goed geholpen heeft;
• Zorg voor goede afwisseling van materiële en immateriële beloningen. Bepaal deze ook van te voren, zodat je geen valse beloftes maakt.

Omgaan met dwarse pubers kan ouders tot wanhoop drijven. Wat gaat er allemaal in het hoofd van je puber om? Hoe voorkom je ruzie of los je deze op? Soms is het lastig om een goed gesprek met elkaar te voeren. Veel meer dan ‘ja’, nee’, ‘duh’ en ‘boeit me niet!’ komt er soms niet uit. Hoe zorg je nou dat je wel een normaal gesprek kunt voeren met je puber? In dit artikel hebben we een aantal handige tips geformuleerd waardoor omgaan en communiceren met pubers beter zal verlopen.

Stel neutrale vragen

Neutraal betekent geïnteresseerd, niet koud of afstandelijk. De kunst is eigenlijk dat je je kind vragen stelt, zonder dat je een standpunt inneemt of een aanname doet. Suggesties kunnen daar bijvoorbeeld wel bij helpen: Is het dit? Of is het dat? Belangrijk is dat je het gesprek op gang krijgt zonder te psychologiseren. Neem de tijd om écht naar het verhaal van je puber te luisteren.

Creëer een veilige haven

Door een openheid van praten te creëren in huis, krijg je soms dingen te horen die je vaak minder leuk vindt. Uiteraard heb je als ouder al snel een mening over een onderwerp, zeker als het gaat om gevoelige onderwerpen. Bescheidenheid siert de mens en ook zeker in dit geval. Praten over gevoelige onderwerpen loopt vaak stroef, omdat een puber zich vaak afvraagt wat jij als ouder van hem of haar vindt als je het hele verhaal hebt gehoord. Reageer daarom neutraal en laat adviezen en oplossingen even achterwege. Hier zijn pubers namelijk allergisch voor!

Toon oprechte belangstelling

Praten is contact maken en niet je zin proberen te krijgen. Als je oprechte belangstelling toont, komt zelfs de meest zwijgzame puber uit zijn schulp. Veel pubers zeggen vaak: ‘Mijn ouders luisteren nooit naar mij’! Vaak is dat ook zo en zijn ouders vaak te druk met andere activiteiten. Een goed gesprek gaat gepaard met een intentie dat je wilt luisteren naar je kind, zonder te oordelen en veroordelen. Probeer je mening zo lang mogelijk uit te stellen en geef je kind de ruimte om zijn verhaal te doen!

Durf emotioneel te zijn

De meeste ruzies met pubers gaan over zaken als te laat thuiskomen, huiswerk maken, kamer opruimen e.d. Desalniettemin weten ouders vaak ook dat er iets achter zit: je wilt namelijk je kind voorbereiden op een toekomst zonder dat hij zijn toekomst verknalt. Zeg gerust dat je je boos en teleurgesteld voelt, omdat hij zich niet aan een afspraak houdt. En vraag vervolgens: ‘Hoe ga je dat oplossen?’. Het is belangrijk om dit soort onderwerpen op een rustig moment bespreken, waarbij pubers eerder onder de indruk zijn van gevoelens dan van rationele antwoorden van ouders.

Stel grenzen

Heel belangrijk is dat ouders hun grenzen stellen. Ga niet in een eindeloze discussie, maar zeg eigenlijk gewoon: ‘Wij zijn je ouders en vinden dit erg belangrijk!’ In vele gevallen werkt straf alleen maar averechts, kortom stel samen de regels op in huis. Zo geef je je kind verantwoordelijkheid en kan je hem daar op wijzen. Bedenk ook samen de eventuele consequenties. Als het zover komt, ga dan niet in discussie en ga ook niet in op boze reacties. En vertel ook hoe fijn je het vindt als je kind zich wel aan de regels houdt.

Accepteer dat je kind je niet alles vertelt

Het kan soms lastig zijn als ouder om te accepteren dat je kind niet alles met je wilt bespreken. Dit hoort echter bij het pubergedrag. Je bent zijn ouder, geen vriend of vriendin. Om een eigen identiteit op te bouwen is het belangrijk om afstand te nemen van ouders. Intimiteiten deel je nu eenmaal met je leeftijdgenoten.

Complimentjes en humor

Communiceren met pubers gaat vaak op een serieuze toon, probeer af en toe te spelen met humor en complimentjes, dit haalt vaak de scherpe kantjes er vanaf. Zeg heel concreet wat je ziet en wat je goed of bijzonder vindt, hierdoor voelen zij zich echt gezien en gewaardeerd waardoor pubers gaan stralen.

Regelmatig horen wij het probleem dat kinderen niet goed kunnen (in)slapen. Als je kind eenmaal in bed ligt, wil je wel graag dat het ook lekker de gehele nacht doorslaapt. De meeste kindjes kunnen niet slapen vanwege angst voor het donker of het alleen zijn, maar ook vanwege spanningen op school of in het gezin. In dit artikel geven wij je tips, hoe jij als ouder vaak de ingesleten gewoontes kunt veranderen.

Goed slapen is voor iedereen belangrijk, maar vooral voor kinderen van essentieel belang. De gevolgen van weinig slaap kunnen groot zijn: ze leren slechter en verliezen weerstand. Kinderen zijn volop in beweging zowel geestelijk als lichamelijk. Als de nachtrust wordt verstoord, groeien ze minder hard (in een diepe slaap komen namelijk groeihormonen vrij), zijn ze emotioneel instabieler en gaan hun leerprestaties achteruit.

Wat zijn de gemiddelde bedtijden van kinderen?

Bedtijden, zoveel uur hebben naar schoolgaande kinderen gemiddeld nodig:

• 4 en 5 jaar : 12 uur per nacht
• 6 t/m 9 jaar : 11 uur per nacht
• 10 en 11 jaar : 10 uur per nacht
• 12 jaar: 9 uur per nacht

De gemiddelde bedtijd voor een kind:

• 4-6 jaar vanaf 18.30-19.15 uur
• 7-8 jaar vanaf 19.30-20.00 uur
• 9-10 jaar vanaf 20.00-20.30 uur
• 10-12 jaar vanaf 21.00 uur

Meer lezen over slaapproblemen?

Bekijk onze hulpvraag “Slaapproblemen” en kom meer te weten over de kenmerken, oorzaken en gevolgen.

Dit zijn de slaaptips voor als je kind niet kan slapen:

• Zorg dat kinderen gedurende de dag lekker kunnen bewegen: sporten, voetballen, dansen. Kinderen die regelmatig bewegen slapen beter dan kindjes die stil achter de TV of iPad blijven zitten;
• Creëer ’s avonds rust: rust en ontspanning (een warm bad) zijn belangrijk om goed te kunnen inslapen. Flikkerende iPads of spannende spelletjes op de Playstation kun je dus beter voor de ochtend / middag of het weekend bewaren;
• Volg elke avond het vaste bedritueel: instoppen, praatje maken of een verhaaltje lezen, dikke knuffel, licht uit;
• Rust, reinheid en regelmatig is waar baby’s groot van worden, dit geldt eigenlijk nog steeds ook voor grotere kinderen. Zorg voor regelmaat: zorg dat je kind altijd rond dezelfde tijd naar bed gaat. Sta ook elke dag rond dezelfde tijd op met vaste rituelen (wassen, plassen, tandenpoetsen, aankleden);
• Stel duidelijke regels naar kinderen, laat weten dat je er altijd bent voor je kindje, maar dat je zelf ook slaap nodig hebt, bijvoorbeeld als ze midden in de nacht wakker worden;
• Maak geen uitzonderingen voor het weekend: zeker als je kindje moeilijk (in)slaapt, is regelmaat in de klok beter voor een kindje;
• Zorg voor een slaapkamer met donkere gordijnen die weinig licht doorlaten;
• Eet gevarieerd: kinderen die gevarieerd eten zouden een betere nachtrust hebben, blijkt uit onderzoek. Suiker verslechtert de slaapkwaliteit;
• Beperk eten of drinken met cafeïne (cola, chocolademelk) rond bedtijd;
• Roept je kind ’s nachts vaak? Laat weten dat je er altijd bent als er iets is, maar dat je zelf ook wilt slapen;
• Zorg voor een slaapkamer die niet te warm of te koud is.

Een driejarig jongetje dat in de kleutergroep al kan lezen, alle namen van het dierenrijk kent en/of puzzels legt van meer dan 150 stuks. Is dit kind erg intelligent of hoogbegaafd? Als ouder wil je maar één ding: dat je kindje gelukkig is. Hoogbegaafde kinderen zijn dat niet altijd, ze kunnen net zoals andere kinderen soms verdrietig of boos, vrolijk, lief en ondeugend zijn. Toch zijn ze ook een beetje anders dan andere kinderen en is speciale zorg en aandacht erg belangrijk om gelukkig groot te worden. In dit artikel leggen we meer uit over hoogbegaafdheid en benoemen wij de kenmerken van hoogbegaafde kinderen.

Wat is hoogbegaafdheid?

Hoogbegaafdheid is de aanleg om tot uitzonderlijke prestaties te komen. Ongeveer 2% van de mensen is hoogbegaafd en wordt zo geboren. Vaak wordt hoogbegaafdheid verward met een hoog IQ, echter is een hoge intelligentie iets anders. Naast een hoge intelligentie, zoals gemeten door het IQ, zijn ook creativiteit en doorzettingsvermogen (motivatie) nodig om ergens in uit te kunnen blinken. Het grote verschil is dat een hoogbegaafd kind een iets andere ontwikkeling doormaakt dan zijn leeftijdsgenoten. De groep hoogbegaafde kinderen vraagt zowel in het dagelijkse leven zoals op school om een andere begeleiding en opvoeding. Belangrijk is ruimte en begrip, daarnaast is het essentieel om als ouder kennis te vergaren over de ontwikkeling van hoogbegaafde kinderen.

Bij welk IQ is een kindje hoogbegaafd?

Een gemiddeld intelligentieniveau ligt tussen de 90 en 110. Bij een IQ tot 120 spreekt men van een bovengemiddeld intelligentieniveau en bij een IQ tot 130, spreekt men van een begaafd intelligentieniveau. Een hoogbegaafd kind heeft een IQ dat hoger is dan 130. Desalniettemin is hoogbegaafdheid meer dan intelligentie, want dat is slechts de score uit een intelligentieonderzoek. Persoonslijkheidsfactoren zoals doorzettingsvermogen en creativiteit spelen ook een belangrijke rol.

Wat zijn de kenmerken van een hoogbegaafd kind?

Een hoogbegaafd kind is in meerdere opzichten ‘anders’ dan andere kinderen. Een hoogbegaafd kind heeft andere dingen nodig in zijn ontwikkeling om zichzelf optimaal te kunnen ontwikkelen. Daarom is het ook heel belangrijk om vroegtijdig hoogbegaafdheid te signaleren voor de juiste begeleiding in zijn of haar leven.

Hoogbegaafdheid is een combinatie van drie eigenschappen:

1. Een IQ van 130 of hoger
2. Een creatief brein
3. Veel doorzettingsvermogen

Welke kenmerken komen veel voor bij hoogbegaafde kinderen? Het vaststellen van hoogbegaafdheid bij kinderen is lastig. Elk kind is anders, de volgende kenmerken blijken veel voor te komen bij hoogbegaafde kinderen:

• hoge intelligentie (IQ hoger dan 130)
• vroege ontwikkeling
• heeft altijd vragen
• heeft flitsende, gekke en vreemde ideeën
• discussieert in detail, is kritisch, bewerkt stellingen
• weet het vaak al
• geniet van leren
• is een zeer nieuwsgierig onderzoeker
• uitblinken op meerdere gebieden
• is zeer mentaal en fysiek betrokken, soms afwezig, wegdromend
• heeft vaak een ongewone, complexe woordenschat
• gemakkelijk kunnen leren
• goed leggen van (causale) verbanden
• makkelijk kunnen analyseren van problemen
• maken van grote denksprongen
• voorkeur voor abstractie
• hoge mate van zelfstandigheid
• brede of juist specifieke interesse/hoge motivatie/veel energie
• creatief/origineel
• kan iets goed na 1 tot 2 keer oefenen
• perfectionistisch
• creëert nieuwe ontwerpen
• gaat liever met oudere kinderen om
• apart gevoel voor humor
• hoge mate van concentratie
• is hoogst zelfkritisch
• uitvinden
• ontwikkelt en bewerkt ideeën

Een kind hoeft niet al deze kenmerken te hebben om hoogbegaafd te worden genoemd. En andersom geldt ook als een kind één of meer van deze kenmerken heeft, behoeft het niet hoogbegaafd te zijn. Belangrijk is het kind te respecteren en accepteren zoals het is. Je kunt veel sociaal-emotionele schade aan kinderen beperken als je ze geeft wat ze nodig hebben. Ze hebben een enorme leerhonger, als je daarin kunt voorzien, help je ze al zo veel.

Volg ons ook op facebook voor leuke feitjes, ideetjes, handige apps, boeken, tips & tricks.

Facebook, Instagram, Pinterest, Snapchat, Whatsapp en nog zoveel andere kanalen: kan jij je nog een leven zonder social media voorstellen? In de moderne samenleving lijkt het onlosmakelijk met onze levens verbonden te zijn. Het is daarom ook belangrijk om stil te staan bij het feit dat onze kinderen opgroeien met deze kanalen en het snel veranderende medialandschap. In deze blog delen we zes handige tips om kinderen bewuster met social media om te leren gaan.

Tip 1: Begin tijdig met de voorlichting

Kinderen maken op steeds jongere leeftijd kennis met social media. Het is beter om je kind tijdig uit te leggen wat social media zijn en waar ze op moeten letten bij het gebruik, zodat ze weten wat ze doen. Leg uit dat het niet verstandig is om belangrijke informatie zoals adres- of bankgegevens te delen met wildvreemden, en dat niet iedereen de beste bedoelingen heeft.

Tip 2: Maak duidelijke afspraken over social media

Hoe lang mag je kind social media gebruiken, en op welke tijden? Het is belangrijk om hier duidelijke afspraken over te maken. Bijvoorbeeld tijdens ontbijt, lunch en diner geen mobiele telefoon aan tafel. Geef zelf daarbij absoluut het goede voorbeeld door niet elke keer op je telefoon te zitten.

Tip 3: Maak zaken bespreekbaar

Leg je kind uit dat hij of zij altijd naar jou toe kan komen, als er wat geks gebeurt op social media. Probeer niet krampachtig de controle vast te houden, maar vertrouw erop dat je kind ook verstandig genoeg is.

Tip 4: Praat met andere ouders

Twijfel je of je het wel goed aanpakt? Praat eens met andere ouders over het social media gebruik onder kinderen. Hoe pakken zij het aan? En wat vertellen hun kinderen over wat er op social media speelt?

Tip 5: Geef het goede voorbeeld!

Als ouder ben je een groot voorbeeld voor je kind. Geef het goede voorbeeld als het gaat om social media en ga dus zelf ook bewuster om met wat je doet en plaatst.

Tip 6: Mediawijsheid

Er zijn vele opties om het internetgebruik bij kinderen te limiteren, hoe je dit kunt aanpakken en op de hoogte wilt blijven van de laatste ontwikkelingen op social media adviseren wij de website van Mediawijsheid.

Pesten gebeurt steeds vaker online, en niet alleen maar op het schoolplein. Online pesten kan door middel van social media kanalen en messaging apps als Whatsapp gedaan worden, en speelt zich vaak buiten het zicht van de ouders af. Veel kinderen durven niet aan hun ouders te vertellen dat ze gepest worden. Als ouder is het dus ook moeilijk om dit op tijd te signaleren en in te grijpen. Merk je dat je kind zich anders gaat gedragen? Let dan een extra goed op. Zo kan je kind last krijgen van buik- of hoofdpijn als het gepest wordt, en kan hij of zij een gestreste en ongelukkige indruk maken. Slapeloosheid kan tevens een gevolg van pesterijen zijn.

Wat kan je als ouder doen tegen online pesten?

Als je het vermoeden hebt dat je kind wordt gepest, dan is het verstandig om contact op te nemen met de school. Vraag naar de situatie op school; merken zij iets van de pesterijen in de klas en hoe wordt er omgegaan met je kind? Vaak gaat online pesten hand in hand met offline pesterijen.

Maak daarnaast de situatie thuis bespreekbaar. Doe dit op een open en luchtige manier, zodat je kind zich vrij voelt om bepaalde dingen te vertellen. Je kind onder druk zetten zal alleen maar averechts werken en ervoor zorgen dat hij of zij dichtklapt.

Tenslotte kan je een oogje in het zeil houden op social media. Merk je dat je kind veel tijd achter de computer of op de smartphone doorbrengt, en telkens het scherm afschermt zodra jij langsloopt? Dit kan een teken zijn van online pesten. Bekijk af en toe de Facebook- en Instagramaccounts van je kind, of vraag om de inloggegevens. Let op: op latere leeftijd zal je kind niet meer willen dat je inlogt op de accounts. Probeer hier begrip voor te hebben, maar geef ook duidelijk aan dat je kind altijd bij je terecht kan als er iets vervelends gebeurt.

Vanuit Mentaal Beter Jong wordt online pesten aangekaart tijdens de sociale vaardigheidstrainingen en tijdens de brugklastraining. Ook in individuele behandeling kan hier aandacht aan worden besteed. Besproken wordt wat online pesten inhoudt, hoe dit eruit ziet, wanneer er wel/geen sprake is van online pesten, de gevolgen ervan en wat je kan doen als je (online) gepest wordt.

Hulp voor kinderen tegen cyberpesten

Kinderen en jongeren die digitaal worden gepest, kunnen hulp vinden op Pestweb.nl.  Ook ouders en leraren kunnen op deze website terecht. Pestweb.nl is een platform tegen cyberpesten met:

• een forum om met andere kinderen en jongeren ervaringen met cyberpesten te delen;
• directe hulp om zelf het online pesten te stoppen;
• goede voorbeelden om cyberpesten tegen te gaan.