Somberheid, slaapproblemen en verminderde schoolprestaties. Carola (52) kan erover meepraten: haar dochter Iris (14) werd met de dag lustelozer. Een depressie, zo bleek later. Ze doet haar verhaal én deelt enkele tips.

Vrolijk en sociaal

Iris is altijd een vrolijke, sociale meid geweest. Op de basisschool had ze veel vriendjes en vriendinnetjes, en ook met de overgang naar de middelbare school leek er weinig aan de hand. Ze had het naar haar zin, was erg goed in geschiedenis en aardrijkskunde en sportte in haar vrije tijd veel. Handbal was haar lust en haar leven. Die passie deelde ze met een vriendinnetje dat ze al kent sinds de kleuterschool. Niks aan de hand, zou je zeggen.

Direct naar boven

Maar in de tweede klas van de middelbare school veranderde er iets. Ik kan de vinger er niet op leggen wanneer het exact is omgeslagen, maar ineens verdween Iris na school direct naar haar kamer, waar ze pas weer uitkwam als het avondeten op tafel stond. Het voelde alsof ik het contact met mijn dochter verloor. De blik in haar ogen was ook anders: somberder, verdrietig. Als ik vroeg hoe het ging, antwoordde ze onverschillig dat het oké was. Maar het voelde niet oké. Dit was mijn vrolijke Iris niet.

Alles weten over depressie?

Bekijk onze hulpvraag “depressie” en kom alles te weten over de kenmerken, oorzaken, gevolgen en behandelmogelijkheden.

Niet naar handbal

Omdat ik weinig contact met Iris kreeg, besloot ik één van haar beste vriendinnen een berichtje te sturen. Misschien wist zij hoe het nou echt met Iris ging en wat er aan de hand was? Ik schrok toen ze me vertelde dat Iris al weken droevig was, er niet meer echt ‘bij’ was en soms zelfs niet naar handbaltraining ging. Ook zij maakte zich zorgen. Tijd voor actie, besloot ik. Ik ben met Iris rond de tafel gaan zitten en stond erop dat ze me vertelde wat er loos was. Wát ze precies voelde, kon ze moeilijk verwoorden, maar al snel viel het woord ‘depressief’. Toen wist ik genoeg. Samen zijn we naar de huisarts gestapt, die haar doorverwees naar een psycholoog. Ze heeft er nu drie gesprekken op zitten. Beetje bij beetje zie ik haar opkrabbelen.

Tips van Carola

Volgens Carola is het belangrijk om je kind te allen tijde het gevoel te geven dat je er voor hem of haar bent. Interesse tonen, vragen stellen, complimenten geven. Ik wilde dat Iris voelde dat ik betrokken ben. Tegelijkertijd stimuleerde ik haar leuke dingen te gaan doen en om het handballen weer op te pakken. Dat heeft haar erg geholpen. Daarnaast raadt Carola iedere ouder professionele hulp aan. Vaak kan je het gewoon niet zelf. En ook vriendinnen kunnen maar tot op zekere hoogte helpen. Een professional die gespecialiseerd is in depressies bij jongeren heeft ons goed geholpen, en daar ben ik nog elke dag blij mee. Aarzel niet, maar zet gewoon die stap.

Daphne kreeg op 25-jarige leeftijd te maken met een depressie die haar ruim anderhalf jaar gevangen heeft gehouden. In deze blog vertelt ze haar verhaal:

Jij bent echt ontzettend waardeloos!

Je bent echt een ongelooflijke nietsnut, wist je dat? Een ontzettend grote loser. Je kan niks, je bent niks en je gaat niks worden ook. Je wilde de wereld toch graag mooier maken? Wat doe je hier dan nog? Hup! Maak er maar een eind aan. Daar wordt de wereld zeker mooier van! Niemand die jou zal missen.

Als je depressief bent, heb je geen controle over je gedachten, maar hebben je gedachten controle over jou. Dagelijks hielden mijn eigen gedachten mij gevangen en deden ze hun best om mij niet te laten vergeten hoe waardeloos ik nou eigenlijk was. En dat lukte:

Ik weet dat ik dom ben.
Ik weet dat ik lelijk ben.
Ik weet dat ik waardeloos ben.
Ik weet dat ik walgelijk ben.
Ik weet dat ik onbelangrijk ben.
Daar hoeven jullie me niet steeds aan te herinneren.

Het maakte niet uit waar ik naartoe ging of hoe hard ik probeerde weg te rennen. Proberen te ontsnappen van iets wat in je hoofd zit, is haast een onmogelijke taak. Als een verstikkende, donkere schaduw achtervolgden die duistere gedachten mij overal. Ik wilde er zo graag over praten met anderen. Verdomme, ik wilde het uitschreeuwen! Maar het enige wat ik kon, was fluisteren dat het goed ging.

Zo vaak wanneer ik zei dat het wel goed met me ging, wilde ik dolgraag dat iemand me diep in mijn ogen zou aankijken, me stevig zou knuffelen en zou zeggen “ik weet dat het niet goed gaat met je, maar ik vang je wel.” Op de dagen dat ik in de spiegel durfde te kijken – en dat waren er maar enkele in die ellendig lange strijd die bijna anderhalf jaar duurde – rolde de tranen als watervallen over mijn wangen terwijl ik mezelf smeekte om vol te houden en sterk te blijven.

“Jij een depressie? Stel je toch niet zo aan! Je hebt een geweldige baan, een leuke relatie, veel vrienden. Waar zou jij in hemelsnaam depressief over moeten zijn? En trouwens, ben je daar niet een beetje te jong voor?” werd mij vaak gevraagd.

Zelfs ikzelf vroeg het me af. Waar haalde ik in hemelsnaam het lef vandaan om depressief te zijn? Wat was ik toch ongelooflijk ondankbaar voor alles wat ik had! Maar de realiteit is dat depressie iedereen te pakken kan krijgen, ongeacht leeftijd, geslacht, status, ras of geloof.

“Ja, maar ach, iedereen heeft wel eens last van somberheid. Je moet gewoon positief blijven denken! Leuke dingen doen enzo en misschien wat meer slapen. Dan gaat het vanzelf wel over.”

Maar depressie is niet alleen somberheid.
Het is ook een gevoel van leegte, van verdoofd zijn.
Het voelen van walging voor jezelf.
Een gevoel van schaamte,
van waardeloos te zijn.
Het hebben van enorme schuldgevoelens, angst en wanhoop.
Constant zo ontzettend moe zijn dat zelfs opstaan een te grote uitdaging is.
En soms ook het gevoel om maar een einde aan je leven te willen maken om geen last meer te zijn voor anderen.

Doodgaan is iets waar ook ik aan dacht. Meerdere keren was ik begonnen met het schrijven van een brief aan mijn familie:

Het spijt me dat ik niet de dochter ben die jullie wilden hebben.
Het spijt me dat ik zo’n slechte zus ben.
Het spijt me dat ik depressief ben
en jullie levens zo verpest.
Het spijt me dat ik zoveel huil en me veel verstop.
Het spijt me dat ik altijd zo moe ben en niet sociaal.
Het spijt me dat ik besta.
Het spijt me zo ongelooflijk veel.
Ik gun jullie beter.
Ik hou van jullie.

Maar eigenlijk wilde ik niet dood. Ik wilde juist ontsnappen uit die donkere put en leven. Maar hoe?

Alles weten over depressie?

Bekijk onze hulpvraag “depressie” en lees meer over de kenmerken, oorzaken, gevolgen en behandelmogelijkheden.

Eindelijk licht aan het einde van de tunnel

Niemand blijft graag depressief. Maar het inschakelen van hulp kan voor iemand met een depressie één van de grootste uitdagingen zijn om aan te gaan. Na een lange tijd maar steeds te hebben gedacht dat je het meest waardeloze hoopje sneuheid op aarde bent, moet je jezelf ervan proberen te overtuigen dat je het wél waard bent om er te zijn. Dat jij, net als iedereen, geluk verdient. Maar de kans op het winnen van de staatsloterij lijkt op dat moment door de ogen van iemand met een depressie realistischer.

Toch slaagde ik erin om die stap te zetten. Ik durfde erover te praten met anderen. Dat was ook nodig als ik uit die donkere put wilde komen. Ik was vroeger inderdaad ook iemand die de wereld mooier wilde maken en zag nu in dat ik daar een kans voor kreeg. Ik kon mijn steentje bijdragen juist dóór mijn depressie. Ik wilde een voorbeeld zijn dat depressie te verslaan is, dat je je er niet voor hoeft te schamen. Ik wilde dat mensen zoals ik beter begrepen zouden worden en meer steun zouden ontvangen. Ik had een nieuwe persoonlijke missie ontdekt en het gaf me energie!

Ik kwam uiteindelijk terecht bij een cognitief gedragstherapeut die mij in meerdere sessies begeleide in het anders leren denken. Zij gaf aan dat het zoeken naar hulp al een grote stap in de goede richting was. Het gaf namelijk aan dat ikzelf had besloten dat ik het waard ben om voor te gaan, een 180 graden ommezwaai van al die negatieve gedachten die mij zo lang in de ban hadden gehouden.

Mijn therapeut gaf me opdrachten mee om mijzelf te observeren: in wat voor situaties liep ik tegen mezelf aan? Wat voor situaties, gevoelens, gedachten en gedrag maakte ik mee? Door dit bij te houden in een dagboek, werd ik mij meer bewust van wat er gebeurde en kon ik ook gaan nadenken over oplossingen om uit mijn negatieve spiraal te stappen. Ik leerde uiteindelijk valkuilen te herkennen en omdat ik al had nagedacht over positiever denken en overige oplossingen, lukte het me steeds vaker en beter om uit die negatieve spiraal te stappen. Het kostte me veel moeite, omdat veranderingen aanbrengen in je eigen automatische reacties en gedachten simpelweg lang duurt. Zeker als je al jaren in dezelfde gewoonten bent vastgelopen.

Naast het volgen van cognitieve gedragstherapie werd mij aangeraden om ook lichamelijk actief te zijn. Hardlopen, zwemmen, wandelen, het maakte niet uit, zolang ik maar in beweging kwam. Uiteindelijk heeft yoga voor mij een grote rol gespeeld in mijn herstel en houd ik mij daar nog wekelijks graag mee bezig.

Tot slot

Mocht jij nu lijden aan een depressie, dan wil ik je dit graag meegeven: de meeste depressies zijn goed te behandelen. Hoe ongelooflijk rot je je nu ook voelt, geloof dat ook jij het dubbel en dwars waard bent om voor te gaan! Je bent niet waardeloos of onbelangrijk. Ja, ook jij verdient het om gelukkig te zijn! Wacht niet te lang met het zoeken van hulp, zoals ik dat heb gedaan. Het leven is daarvoor te kort! Ga ervoor, ook jij kunt jezelf hier doorheen slepen.

Voor degenen die geen ervaringsdeskundigen zijn op het gebied van depressie: hoe afgesloten iemand met een depressie ook kan overkomen, weet dat die persoon diep van binnen het uitschreeuwt om geholpen te worden. Neem hun teruggetrokkenheid niet persoonlijk en negeer ze alsjeblieft niet. Een dikke knuffel, een luisterend oor en laten weten dat je er voor die persoon bent, kunnen in de meeste gevallen een wereld van verschil maken voor een depressief persoon. Niemand houdt ervan om zich volledig alleen te voelen.

Heel veel sterkte en liefs,

Daphne

De donkere dagen zijn aangebroken – een periode waar veel mensen tegenop zien. Voor sommige mensen is deze periode zelfs zo zwaar dat ze in een winterdip of winterdepressie kunnen raken. Om deze donkere maanden wat dragelijker te maken, geven wij een aantal tips die je wellicht kunnen helpen:

1. Maak een wandeling

Probeer om overdag een stukje te gaan wandelen of te fietsen. Ook wanneer je op kantoor zit is het verstandig om (bijvoorbeeld tijdens je lunchpauze) buiten een frisse neus te halen om van het daglicht te genieten en je geest vrij te maken.

2. Beweeg je fit

Sporten is een goede investering in jezelf. Regel een sportmaatje en inspireer elkaar om regelmatig in beweging te komen. Door recreatief te sporten zonder prestatiedwang maken je hersenen endorfine vrij, wat goed is voor lichaam en geest. Wanneer je klaar bent, kun je jezelf belonen met een lekkere warme chocolademelk!

3. Zorg goed voor jezelf

Het is verleidelijk om tijdens de donkere dagen lekker op de bank series te kijken tot laat in de avond. Het is echter heel belangrijk om een goed slaapritme aan te houden. Zorg er dus voor dat je rond hetzelfde tijdstip naar bed gaat en weer opstaat. Daarnaast zal het eten van gezonde voeding en het drinken van voldoende water ervoor zorgen dat je lichaam voorzien blijft van de nodige vitaminen, mineralen en vocht die het nodig heeft om energiek te blijven.

4. Plan leuke dingen in

Zorg ervoor dat je leuke dingen blijft doen in de herfst en winter, dit kan al veel helpen tegen negatieve gevoelens! Door je agenda te vullen met leuke uitstapjes heb je steeds weer iets om naar uit te kijken. Plan bijvoorbeeld een dagje shoppen in en voorzie je kledingkast van nieuwe warme winterkleding!

5. Geniet van winterse gerechten

Het is weer de tijd van de stampotten! Geniet van warme winterse maaltijden met ideale wintergroenten. Deze bevatten veel ijzer. IJzer zorgt ervoor dat je bloedcellen zich beter vullen met zuurstof. Dit kan je net wat meer energie geven!

Er zijn verschillende vormen van depressie: van licht tot zwaar, chronisch of seizoensgebonden. Een depressie kan je leven behoorlijk beïnvloeden. Het is belangrijk, bij welke vorm van depressie dan ook, dat je er niet mee blijft rondlopen maar hulp zoekt. Naast het inschakelen van professionele hulp zijn er ook dingen die je al direct zelfstandig kunt doen. Een aantal leefregels en tips kunnen jouw depressieve klachten verlichten en/of jouw therapie ondersteunen, waardoor je beter en sneller resultaat boekt.

1. Regelmatig slaappatroon

Een gezond dag- en nachtritme aanhouden is voor iemand met een depressie een uitdaging, maar het loont om er je best voor te doen. Hoewel de verleiding erg groot kan zijn, is het verstandig om zo min mogelijk overdag te slapen. Overdag slapen kan ervoor zorgen dat je depressieve gevoelens erger worden. Daarnaast zal het je nachtrust ten goede komen als je overdag actief blijft.

2. Regelmatig eetpatroon

Elke dag goed ontbijten, lunchen en avondeten is belangrijk om je bloedsuikerspiegel op pijl te houden. Indien je regelmatig een maaltijd overslaat en de energievoorraad van je lichaam dreigt op te raken, zal je lichaam overschakelen naar een overlevingsstand. Hierbij komen stresshormonen vrij die je depressieve gevoelens erger kunnen maken. Daarnaast wordt depressie vaak in verband gebracht met gebrek aan bepaalde vitaminen en mineralen. Als je denkt dat jouw depressie een dergelijke lichamelijke oorzaak heeft, bespreek dit met je huisarts.

3. Bewegen en de buitenlucht opzoeken

Als je depressief bent dan ben je vaak moe of zelfs uitgeput, zowel geestelijk als lichamelijk. Je krijgt de neiging om activiteiten uit de weg te gaan. Je hebt steeds het gevoel dat je rust nodig hebt om op te laden. Toch is het erg belangrijk om je af en toe tegen dat gevoel te verzetten. Al is het maar 10 minuten per dag even naar buiten gaan voor een wandeling of het doen van een ontspannende yogasessie. Door lichamelijk actief te blijven en de buitenlucht op te zoeken geef je je lichaam een fijne boost.

Alles weten over Depressie?

Lees onze hulpvraag “Depressie” en kom alles te weten over de symptomen, oorzaken en gevolgen

4. Sociaal contact onderhouden

Sociaal contact onderhouden kan een grote uitdaging zijn. Toch kan dagelijks minimaal één betekenisvolle sociaal contactmoment een positief effect hebben op je depressieve gevoelens. Door te praten met iemand die je vertrouwt, kun je jouw gevoelens kwijt. Daarnaast kan die persoon je helpen herinneren aan jouw positieve punten die je zelf misschien uit het oog bent verloren.

5. Ontspannende activiteiten doen

Door jezelf af te leiden met ontspannende activiteiten of nuttige klusjes geef je jezelf wat ademruimte. Begin klein, zoals het opvouwen van was, een simpel DIY projectje of het lezen van een boek. Ook kunnen ademhalingsoefeningen zorgen voor rust en ontspanning.

6. Maak een positiviteitsboekje

Verzamel allerlei foto’s, quotes en ander materiaal waar je vrolijk van wordt of wat jou inspireert en maak daar een persoonlijk positiviteitsboekje van. Niet alleen zorgt het voor afleiding, ook kan zo’n boekje houvast bieden tijdens moeilijkere dagen.

7. Schrijf het op!

Moeite hebben met concentreren en vergeetachtig zijn is normaal tijdens een depressie. Het kan helpen om to-do lijstjes te gebruiken. Daarnaast kan het bijhouden van een dagboek je helpen bij het monitoren van je depressie: worden je depressieve gevoelens erger of juist beter en wat is de aanleiding van bepaalde gedachten en gevoelens? Het proberen te identificeren van jouw risicofactoren en triggers zal ook waardevolle inzichten geven.

8. Geef jezelf een compliment

Wanneer je depressief bent, is het makkelijk om positieve punten over jezelf en je leven uit het oog te verliezen. Wees lief voor jezelf en geef jezelf elke dag een compliment! Heb je een vervelende klus geklaard of ben je toch even naar buiten gegaan, terwijl je er ontzettend tegenop zag? Goed gedaan!

9. Uitstelgedrag

Depressieve mensen stellen klussen uit, omdat ze er torenhoog tegenop zien. Dit brengt onder andere het functioneren op school en op het werk in gevaar met alle gevolgen van dien. Maak hierover met jezelf een afspraak: ‘Ik doe iedere dag 1 taak waar ik tegenop zie’. Dit lucht op en zal je het gevoel geven in controle te blijven.

10. Bewust zijn en negatieve gedachten doorbreken

Negatieve gedachten overheersen als je depressief bent. Je hebt steeds een kritische stem in je hoofd en/of je blijft maar piekeren. Door te oefenen om negatieve gedachten om te buigen, word je je bewuster van je negatieve gedachten en kun je ’trucjes’ inzetten zoals ‘stop’ zeggen om het gepieker te doorbreken.

Een depressie kun je met deze tips verlichten. Om een zware en/of chronische depressie aan te pakken is echter meer nodig. Dit verschilt per individu en kan het beste worden besproken met zorgprofessionals, zoals een huisarts en een psycholoog.

Loopt je hoofd over van gedachten? Slaap je slecht? Voel je je niet fit? Grote kans dat je er de verkeerde gewoonten op het gebied van eten, slapen en ontspannen op nahoudt. Goed nieuws: je slechte gewoonten zijn heel gemakkelijk om te buigen naar goede gewoontes. En daar knappen jij en je geest van op!

Eten: gezond, gevarieerd en vol vitamines en vetten

Een groot deel van je gemoedstoestand wordt bepaald door wat je eet. Zo zijn suikers en verzadigde vetten echte boosdoeners. Waar je brein wel blij van wordt? Vitamine B, kalium, omega 3-vetzuren en antioxidanten. Waar je deze stofjes precies in vindt, vertellen we je hieronder.

  • Vitamine B: zorgt voor stressvermindering en voor de aanmaak van het stofje serotonine, waardoor je je gelukkiger voelt. Je vindt vitamine B in onder meer kip, vis, zuivelproducten en volkoren producten.
  • Kalium: is goed voor de hersenen en voorkomt stress. In avocado’s zit heel veel kalium, maar ook vind je de stof in bananen, tomaten, aardappelen en broccoli.
  • Omega 3-vetzuren: houden de hersenen gezond, zorgen voor een beter geheugen en kan een preventieve werking hebben tegen depressie. De bekendste bron van omega 3-vetzuren is vette vis, maar je kunt de vetzuren ook als capsule slikken.
  • Antioxidanten: voorkomen beschadiging van de hersencellen houden je jong van geest. Je vindt antioxidanten in onder andere blauwe bessen, sinaasappels, groene thee en pure chocolade.

Slapen: voldoende uren en volgens een vast patroon

Dat slaap belangrijk is, wist je natuurlijk al. En dat je je minder goed voelt als je een nacht minder hebt geslapen ook. Maar wist je ook dat te weinig slapen kan zorgen voor een verminderde hersenfunctie en dat je door slaapgebrek een minder goed geheugen krijgt? Kortom: voldoende slapen is heel goed voor een fris stel hersenen. Niet alleen lange nachten dragen bij aan hoe je je voelt, ook zijn je hersenen gebaat bij structuur. Je slaapt beter, vaster en langer als je er elke dag op hetzelfde tijdstip in ligt (en weer opstaat). Probeer het eens, het is het waard!

Ontspannen: breng je geest tot rust

We zijn met z’n allen drukker dan ooit. Tijd voor ontspanning? Die nemen we niet. En laat dat ontspannen nou juist zo belangrijk zijn voor je geest! Door lichamelijk een stapje terug te doen, stel je je hersenen in staat tot rust te komen. Door letterlijk stil te gaan zitten of liggen en je te concentreren op bijvoorbeeld je ademhaling word je kalmer. Ontspannen kan ook prima door in alle stilte een boek te lezen, of aan yoga of meditatie te doen. Als jij ervan tot rust komt, komt je hoofd dat ook. En dat is een gezonde gewoonte.

Herhalen: hou het niet bij één keer

Je zit op de goede weg als je je eetpatroon in kaart hebt gebracht en daarin de juist keuzes kan maken, langere tijd voldoende slaapt én voldoende ontspant. Herhalen is dan de volgende stap. Het volhouden en niet bij één keer houden. Dat kost misschien wat moeite, maar geloof ons: deze gewoonten zijn goed voor lichaam en geeft en laten je echt beter voelen.

Anouk is 35 jaar, getrouwd en de trotse moeder van dochter Floor. Anouk worstelt echter al een aantal jaar met een depressie. Via een brief probeert zij haar dochter uit te leggen wat ze voelt.

Mijn allerliefste Floortje,

Elke dag doe ik mijn best om een goede mama voor je te zijn. Ik doe mijn best om altijd te onthouden waar je enthousiast van wordt en waar jouw wildste dromen over gaan. Ik doe mijn best om je te beschermen van al het kwade en je zo goed mogelijk te troosten wanneer je verdrietig bent. Ik laat je zo vaak mogelijk weten hoe ontzettend trots ik op je ben. En omdat niets voor mij belangrijker is dan jouw geluk, probeer ik elke dag om gelukkig voor je te zijn.

Maar, liefje, dat lukt me gewoon niet. Mama’s hersenen zijn namelijk ziek. Het is een beetje ingewikkeld om uit te leggen, maar ik zal mijn best voor je doen:

Stel je eens voor dat er toverstofjes zijn voor je hersenen. Die toverstofjes helpen je om gelukkig te zijn. De meeste mensen hebben die toverstofjes. Daardoor kunnen ze veel lachen en leuke dingen doen. Maar mama’s toverstofjes zijn op. Mama kan dus niet meer veel lachen en leuke dingen doen. Dit noemen ze een depressie. Als je last hebt van een depressie, dan is het heel moeilijk om gelukkig te zijn.

Soms wil ik alleen maar huilen. Ik doe mijn best om dat niet te doen waar jij bij bent. Maar ik weet dat je het soms ziet. Ik vind het heel lief van je dat je me dan probeert te troosten. Sorry daarvoor, liefje, dat zou je niet moeten hoeven doen. Dat is niet jouw taak.

Soms kan ik erg boos zijn en niet lief reageren wanneer je me iets vraagt. Soms schreeuw ik dan. Dat is niet mijn bedoeling. Maar door de depressie vind ik het soms moeilijk om kalm te blijven en lief te reageren. Soms wordt het me gewoon te veel. Ik vind dat heel vervelend, want ik ben soms bang dat jij je daardoor ongewild voelt. Ik voel me dan erg schuldig, want er is niets anders in deze wereld waar ik meer van hou dan van jou.

Maar gelukkig kunnen we heel soms ook momenten hebben waarop we wél leuke dingen kunnen doen en samen kunnen lachen. Samen cakejes bakken, puzzelen en verhalen lezen. Ik zal altijd mijn best voor je blijven doen.

Het spijt me dat je moet lijden door mij. Door die depressie. Maar weet dat ik nu hulp krijg van speciale mensen die mij zullen helpen om van die depressie af te komen. Uiteindelijk zal dat gebeuren. En wanneer dat zover is, liefje, dan zullen we die wildste dromen van je laten uitkomen!

Tot die tijd hoop ik dat je één ding altijd goed zult onthouden: er is niets in deze wereld wat ervoor kan zorgen dat ik minder van je zal houden. Zelfs een depressie niet! Ik hou van je met heel mijn hart en ziel. En ik beloof je…er komt een dag dat alles beter zal zijn.

Heel veel liefs en kusjes,

Mama

Hoe korter de dagen worden, hoe minder opgewekt we zijn. Herkenbaar? Voor een groot deel van de Nederlanders wel. Niet zo gek: met de komst van de herfst en winter zien we te weinig daglicht, wat onze biologische klok niet ten goede komt. In dit artikel delen we tips om de donkere dagen energiek door te komen.

Minder vitamine D, meer melatonine

Met de komst van de herfst wordt het ’s avonds vroeger donker en duurt het ’s ochtends langer voordat we daglicht zien. Het aantal daglichturen op een dag is aanzienlijk lager dan in de zomer! Het gevolg? Je maakt minder vitamine D en serotonine en juist meer melatonine aan. Hierdoor voel je je overdag vermoeider en lustelozer dan in de lente en zomer. Je kunt je lichaam een handje helpen door in het najaar vitamine D-supplementen te slikken.

Daglichtlamp tegen lusteloosheid

De oorzaak van een lusteloos gevoel als de dagen korter worden, is te wijden aan een tekort aan daglicht. Lichttherapie met een daglichtlamp is bewezen effectief bij het aanpakken van winterdepressie en kan dus helpen bij het verhelpen van vermoeide gevoelens in het najaar. Een daglichtlamp kun je zelf aanschaffen. Is lichttherapie een stap te ver? Opstaan met een daglichtlamp kan ook helpen. Je stelt de lamp in als wekker, waarna de lamp het effect van een opkomende zon nabootst. Een prettige manier om wakker te worden in het najaar!

Goed eten, voldoende bewegen

Kijk in de herfst kritisch naar je eet- en bewegingspatroon. Haal je uit jouw voeding voldoende energie? Matig met toegevoegde suikers en zout en eet juist meer groenten, fruit, essentiële vetten (avocado, vette vis, noten) en eiwitten. Ook voldoende water drinken kan bijdragen aan een energieker gevoel. Als het sneller donker is, is het aantrekkelijk om ’s avonds de deur niet meer uit te gaan. Maar voor je lichaam is het prettig voldoende beweging te krijgen. Door te sporten, maakt je lichaam endorfine aan, waardoor je je energieker en fitter voelt.

Voldoende daglicht

In het najaar is de kans groot dat je de voordeur achter je dichttrekt als het nog donker is en ’s avonds thuiskomt als de zon allang onder is. De remedie? Overdag voldoende tijd in de buitenlucht doorbrengen. Maak een (lunch)wandeling, pak de fiets in plaats van de auto: grijp alles aan om zoveel mogelijk daglicht te zien.

Volg ons ook op Facebook voor leuke feitjes, ideetjes, handige apps, boeken, tips & tricks.

Mijn naam is Petra en in dit deel van mijn verhaal vertel ik jullie over de behandeling die ik kreeg bij Mentaal Beter om eindelijk mijn depressieve klachten de baas te zijn.

De start van mijn behandeling

Bij Mentaal Beter kreeg ik eerst twee intakegesprekken. Ik kan me nog herinneren dat ik dacht: ‘Zij kunnen mij vast niet helpen’. Ik was in die periode moe van het denken en het piekeren. Na de intakes kreeg ik het plan van aanpak te horen, voor mij al een kleine opluchting. De psycholoog leek aardig en voor het eerst had ik echt het gevoel dat iemand mij begreep! Eindelijk zou ik zelf aan de slag kunnen om wat te doen aan mijn ellendige gedachten. Zoals mijn psycholoog het noemde mijn ‘automatische negatieve gedachten’. Ik herinner mij nog goed dat ze zei: ‘We gaan die omzetten in automatische positieve gedachten!’ en ik haar aankeek en dacht: ‘Eerst zien dan geloven!’

Van overleven naar gewoon, leven!

Ze gaf mij als advies om weer dingen te gaan doen die ik vroeger leuk vond. Ik las altijd graag, maar zelfs dat lukte niet; ik had te weinig concentratie om bij een verhaal te blijven. Ik moest iets anders bedenken. Ze gaf mij vervolgens een lijst met allemaal andere dingen die leuk konden zijn. Daarop stonden twee dingen die ik leuk vond, maar waarvan ik was vergeten dat ik ze ooit leuk vond. Al een langere tijd bestond mijn leven namelijk puur uit overleven. Nu moest ik omschakelen en hield ik mij bezig met creatieve dingen, zoals tekenen en schilderen.

Het werkte ontspannend voor mij. Ook heb ik geleerd om eens bewust naar buiten te gaan. Bewust wil zeggen: voelen dat je loopt, met aandacht kijkt naar wat je ziet en stilstaat bij wat je ruikt. Soms is dat even nodig om uit mijn hoofd te gaan en het werkt voor mij!

Die roze olifant

Ik weet nog dat mijn psycholoog tegen me zei dat ik te veel bezig was met het proberen weg te duwen van mijn negatieve gedachten. Het is net is als die roze olifant: als iemand tegen je zegt dat je niet aan een roze olifant mag denken en je er dan toch plots aan denkt. Ze vertelde mij dat ik in plaats daarvan beter mijn zintuigen moest gebruiken: betrap je jezelf op piekeren? Dan zeg je ‘Stop!’, sta je op en ga je wat doen. Het zal misschien niet gelijk werken, maar op den duur wel.

Mijn eigen gedachten onder de loep

Ook heb ik geleerd om mijn gedachten te onderzoeken. Klopt alles wel wat ik denk? Kan ik weten wat een ander denkt? Kan ik de toekomst voorspellen? Geloof me, ik heb veel gedachten opgeschreven, een schrift vol. Steeds kwam ik op dezelfde conclusie uit: die negatieve gedachten klopten negen van de tien keer niet! Thuis heb ik heel hard gewerkt en geoefend. Uiteindelijk moest ik het zelf doen, niet de psycholoog. Maar zij had mij de belangrijke handvatten gegeven om mee aan de gang te gaan. Des te vaker ik mij bewust was van mijn negatieve gedachten, hoe vaker ik aan de slag moest. Soms had ik geen pen en papier nodig, dan was de vraag aan mijzelf: klopt het wel wat ik denk? Ik kon het dan in elk geval parkeren.

De rode kaart

Overigens vond ik ook dat ik van mijzelf geen hulp mocht of kon vragen uit mijn omgeving. Dit vond ik gewoon heel moeilijk als ik in een negatieve spiraal zat. Mijn psycholoog en ik hadden hier een middel voor: de zogenaamde ‘rode kaart’. Aan mijn man had ik uitgelegd wat het betekende als ik deze kaart zou inzetten: zo zou hij weten dat ik niet het vermogen of de energie had om STOP te zeggen. Gelukkig heeft mijn man dit goed opgepakt. Op slechte dagen waarop ik de rode kaart trok, nam mijn man me bijvoorbeeld mee naar buiten om te wandelen en de honden uit te laten. Juist die momenten had ik nodig. Na een wandeling ging het vaak ook wat beter met mij.

De laatste stappen

Na de sessies met mijn psycholoog heb ik ook een stukje geleerd over assertiviteit: opkomen voor jezelf op de juiste manier. Als je in een depressie zit, overkomt je van alles. Terwijl als je assertief bent en zelf de regie houdt, dan kom je al een heel stuk verder. Ondertussen zitten mijn sessies met mijn psycholoog erop en heb ik praktische handvatten gekregen om zelfstandig met mijn depressieve gevoelens om te gaan. Het zal altijd een zwakke plek voor mij blijven, maar samen met mijn psycholoog heb ik een terugvalplan gemaakt. Daarin staat beschreven wat ik eerst deed als ik mij minder voelde en wat ik nu ga doen als het even wat minder gaat. Het zorgt voor een heel fijn gevoel dat ik dit alles heb opgeschreven, zodat ik het er altijd bij kan pakken op de moeilijke momenten.

Wist ik het maar eerder

Persoonlijk vind ik het erg jammer dat ik nooit eerder ben doorgestuurd naar een professional. Tijdens mijn behandeling heb ik namelijk zoveel geleerd. Ik denk ook dat als ik eerder al deze kennis en handvatten zou hebben gehad, dat ik mij in ieder geval al die jaren minder eenzaam zou hebben gevoeld. Ondanks dit alles, voel ik me dankbaar dat ik nu in ieder geval wel in staat ben om zelfstandig mijn depressieve klachten de baas te zijn.

Tot zover mijn persoonlijke verhaal. Ik hoop van harte dat ik mensen ermee kan helpen en mensen op tijd hulp gaan zoeken! Bedankt voor het lezen.

Lief, Petra

Mijn naam is Petra en dit is het eerste deel van mijn verhaal over hoe ik na jarenlange wisselende periodes eindelijk de nodige hulp kreeg voor mijn depressieve klachten.

Al klachten op jonge leeftijd

Van kinds af aan kreeg ik van mijn moeder te horen dat ik ‘zwaar op de hand was’. In die tijd had ik werkelijk geen idee wat dit precies betekende. Wel voelde ik mij altijd verantwoordelijk voor alles en iedereen. Soms ging het een tijd beter, maar regelmatig was er ook ellende. In die tijden dacht ik dat iedereen tegen mij was. Het maakte mij onzeker en in mijn beleving mocht niemand mij. Mijn zelfbeeld was dan ook negatief: ik voelde mij dom en nutteloos, dacht dat ik niks goed kon doen en vond mezelf er niet leuk uitzien. Het voelde alsof ik er niet mocht zijn. Pas na 50 jaar ben ik erachter gekomen: ik was depressief.

Ik dacht dat het normaal was

Ik ben niet mijn hele leven depressief geweest. Er waren gelukkig genoeg periodes waarin ik mij goed voelde. Maar de slechte periodes kwamen regelmatig terug en ik had geen idee wat mij overkwam. Sterker nog, ik dacht dat het ‘normaal’ was dat ik mij zo voelde. In mijn depressieve periode heb ik het eens besproken met mijn huisarts. Hij schreef mij antidepressiva voor en dat was het dan. Het ging toen wat beter, de periodes waren minder diep. Uiteindelijk met veel vallen en opstaan kwam ik er uit. Tot ongeveer een jaar geleden.

Alleen maar piekeren

Er waren periodes waarin ik ontzettend moe was. Ik weet nog dat we op werk een cursus kregen waarbij we elkaars kwaliteiten gingen benoemen. Weken voorafgaand kon ik niet stoppen met piekeren. Ik piekerde over wat ik allemaal slecht deed op werk en dat collega’s mij onderuit zouden halen. Na de cursus viel het gelukkig allemaal mee. In mijn gedachten had iedereen het over mij en kreeg ik het gevoel dat ze slecht over mij spraken. Daarnaast gebeurde er veel om me heen: collega’s die niet op één lijn zaten en mijn dochter en man die een woordenwisseling hadden. Alles leek mijn schuld en ik moest het maar zien op te lossen voor iedereen. In die tijd had ik veel negatieve gedachten: onderweg met de fiets hoopte ik aangereden te worden met een slechte afloop. Of dat ik ernstig gewond zou raken, zodat ik rust had. Het is te erg voor woorden, dat besef ik mij. Maar dit was voor mij toen de werkelijkheid.

Ontzettend beroerd, maar geen lichamelijke oorzaken gevonden

Natuurlijk had ik zelf al bedacht dat dit misschien een depressie zou kunnen zijn. Maar ik hield mijzelf voor dat het niet kon vanwege mijn medicatie. Ik probeerde deze negatieve gedachten weg te duwen. Achteraf gezien moet ik vaak terug denken aan wat mijn psycholoog dan zei: ‘Zie het als een bal die je onder water probeert te duwen, die komt dan tien keer harder terug.’ In die tijd ben ik meerdere malen naar mijn huisarts geweest voor verschillende lichamelijke klachten. Maar er werden geen lichamelijke oorzaken gevonden. Ondanks dat ik veel last had van moeheid, hoofdpijn en buikpijn. Ondertussen sukkelde ik door en begon mij te ergeren aan de meest kleine dingen. Zelfs bij mensen bij wie ik mij het meest veilig en vertrouwd voelde. Het ging nergens over, maar ik kon het niet stoppen. Ik kreeg steeds minder zin in dingen, vond niks meer leuk en ging naar werk omdat het moest. Uiteindelijk kon ik niet wachten om naar bed te gaan, want dan was de dag om.

Het komt vanzelf wel goed. Toch?

Steeds dacht ik: ‘Als het maar eens mooi weer wordt, dan zal ik mij wel beter voelen’ of ‘als ik vakantie heb, dan gaat het beter’. Maar het werd mooi weer en zelfs tijdens mijn vakantie vond ik mijn leven niet leuk. Na mijn vakantie werd het ook niet veel beter. Ik ging daarom terug naar mijn huisarts. Hij stelde voor om een afspraak te maken met de huisartsenpraktijkondersteuner (POH-GGZ) om mijn klachten te bespreken. Vanuit het niets had ik zo’n enorm verdriet. Ik kon alleen maar voor me uit staren of huilen. Gek genoeg had ik niks om te huilen: mijn relatie was goed en ik had een leuke baan, dus waarom zou ik huilen? Maar in mijn gedachten was iedereen nog steeds tegen mij en kon ik niks goed doen.

Ingestort

Op een maandag tijdens werk stortte ik in. Het was klaar. Ik belde de huisartsenpraktijk om tegen de assistente te zeggen dat ik mijzelf zo beu was. Gelukkig mocht ik diezelfde middag nog langskomen. Ondertussen bleef ik gewoon op werk. Voor de buitenwereld was er toch niks aan de hand met mij? Stel je voor wat ze op werk zouden denken? Na mijn eerste bezoek vertelde ze mij wat ik eigenlijk al wist: mogelijk had ik een depressie. In mijn ogen was ik een zwakkeling en had ik het weer laten gebeuren. Op advies ben ik gewisseld van antidepressiva. De dagen daarna meldde ik mij halve dagen ziek. Na een halve week had ik een goed gesprek met één van mijn collega’s: ze vertelde dat ze mijn inzet zeer waardeerde, maar ik nu écht voor mijzelf moest kiezen en zorgen. En dus besloot ik mezelf volledig ziek te melden.

Hield alles maar op

Ik wilde zo graag stoppen met mij zo slecht voelen, wilde positiever in het leven staan. Ik probeerde negatieve gedachten weg te stoppen, maar tevergeefs. Ook had ik vaak gedachten dat als ik niet meer zou leven, het een opluchting zou zijn. Niet alleen voor mij, maar voor iedereen. Ondertussen had ik gesprekken met de POH-GGZ’er, maar helaas schoot ik niet veel met haar op. Uiteindelijk stuurde ze mij door naar Mentaal Beter.

In deel 2 neem ik jullie mee naar deze periode waarin ik eindelijk de zorg ontving die ik nodig had.

Lees hier het vervolg!