Depressie wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie gezien als een van de grootste gezondheidsproblemen van deze tijd en is wereldwijd de belangrijkste oorzaak van arbeidsongeschiktheid. Er bestaan nog veel misverstanden en fabels rondom depressie, in dit artikel lees je waarom deze niet waar zijn.

1. Je moet gewoon positief denken en jezelf eroverheen zetten

Een van de fabels rondom depressie is dat een depressie vanzelf overgaat als je leert om positiever te denken. Het klopt dat het hebben van negatieve gedachtepatronen kenmerkend zijn voor een depressie. Het is dan ook aan te raden om inzicht te krijgen in je gedachtepatronen en deze aan te pakken. Een therapievorm die hiervoor geschikt is is bijvoorbeeld Cognitieve Gedragstherapie. Negatief denken is echter een symptoom en geen oorzaak. Er is meestal meer nodig dan positief leren denken om te herstellen van een depressie.

2. Depressie wordt altijd getriggerd door stressvolle of traumatische gebeurtenissen

Veel mensen denken dat er iets onaangenaams moet gebeuren voordat iemand diep in de put raakt. Chronische stress, heftige gebeurtenissen en jeugdtrauma zijn belangrijke factoren die het risico op depressie kunnen verhogen. Toch krijgt lang niet iedereen na stress last van een depressie. Depressie is een (erfelijke) aandoening die ook zonder dat daar een duidelijke reden voor is kan komen opzetten.

3. Depressie is een teken van zwakte

Het idee dat ‘sterke’ mensen geen psychische problemen hebben is een van de grootste misvattingen over psychische stoornissen. Vaak wordt gedacht dat depressie een teken is van een gebrek aan wilskracht, aanstellerij of zelfmedelijden en dat het je eigen schuld is. Ook sterke mensen kunnen psychische problemen krijgen. Depressie is een aandoening die het gevolg is van een complex samenspel van biologische, psychologische en situationele factoren. Als de omstandigheden maar lang genoeg tegenzitten en er geen uitzicht op verbetering is, kan uiteindelijk iedereen depressief worden.

4. Iedereen is toch wel eens depressief

Hier hebben we een van de fabels rondom depressie die zo snel mogelijk de wereld uit geholpen kan worden. Iedereen is wel eens een tijdje somber of langere tijd verdrietig na het verlies van een dierbare, een baan of relatie. Een depressie is echter iets anders dan verdriet en rouw. We spreken pas van een depressie als er langer dan twee weken sprake is van somberheid en/of een verminderde interesse in allerlei (dagelijkse) activiteiten. Daarnaast moet er sprake zijn van minstens vier andere symptomen zoals vermoeidheid, weinig energie of lusteloosheid, verandering in gewicht of eetlust, rusteloos zijn of juist erg traag, minderwaardig of schuldig voelen, een verstoord slaappatroon, concentratieproblemen of besluiteloosheid, terugkerende gedachten aan de dood of aan zelfmoord.

Online zelftest depressie

Voel jij je al langer dan twee weken somber en heb je verminderde interesse of plezier in het uitvoeren van bijna alle activiteiten? Doe dan onze online depressie test om te achterhalen of je last hebt van een depressie.

5. Mensen met een depressie zijn altijd somber en kunnen niet blij zijn

Veel mensen die nog nooit een depressie hebben ervaren denken dat het een overweldigend gevoel van somberheid is. Mensen met een depressie kunnen behalve somberheid een heel scala aan emoties ervaren, waaronder angst, boosheid, verdriet maar ook vreugde. Het kan ook zijn dat iemand die in een depressieve toestand verkeert helemaal geen emoties ervaart. Sommige mensen die depressief zijn doen zich vrolijker voor dan ze zich in werkelijkheid voelen. Ze lijken normaal te functioneren, terwijl ze van binnen worstelen met een depressie.

6. Depressieve mensen zijn suïcidaal

Hoewel terugkerende gedachten aan de dood, zelfdoding of pogingen daartoe een van de symptomen zijn van een depressie, heeft niet iedereen hier last van. Wanneer dit wel het geval is, betekent het niet per definitie dat deze persoon niet meer wil leven. Vaak is het een signaal dat iemand wil dat er een einde komt aan het lijden, maar geen andere manier meer ziet om dit voor elkaar te krijgen. Hoe dan ook is het belangrijk dat je iemand die suïcidale uitingen doet serieus neemt en het gesprek aan gaat om te kijken hoe je kunt helpen.

7. Je kunt jezelf er overheen zetten

Veel mensen die nog nooit een depressie hebben doorgemaakt denken dat je jezelf er overheen kunt zetten door bijvoorbeeld positiever te denken, meer te sporten en gezond te leven, ontspannen of communiceren over je gevoel. Dit kan inderdaad helpen als je lichte tot matige depressieve klachten hebt maar bij een ernstige of langdurige depressie is er vaak meer nodig dan dat om een depressie te boven te komen. Depressie beïnvloedt de structuur en biochemie in de hersenen en kan niet worden gecorrigeerd door enkel wilskracht of een andere mindset. Een depressie kun je niet zomaar wegtoveren.

8. Depressie is makkelijk te herkennen

Depressie manifesteert zich niet alleen door somberheid, het beïnvloedt ook de toestand van het lichaam. Veel voorkomende lichamelijke symptomen zijn:

• een afname of juist toename in eetlust en gewicht;
• slapeloosheid of te veel slapen;
• rusteloosheid of vertraging;
• vermoeidheid/lusteloosheid;
• een verminderd libido en onbegrepen lichamelijke klachten.

Vaak worden de symptomen van depressie toegeschreven aan andere ziekten. Als gevolg daarvan blijven mensen soms jarenlang lijden totdat ze uiteindelijk de juiste diagnose en behandeling krijgen. De ene depressie is de andere niet.

Wist je dat je verschillende soorten depressies hebt?

Van licht tot zwaar. Eenmalig of recidiverend. Een geagiteerde depressie, een reactieve depressie, een vitale depressie, een dysthyme stoornis, een seizoensgebonden depressie, een psychotische depressie, een prenatale depressie, een postpartum depressie en de manisch depressie. Lees meer

9. Depressie ondermijnt de eigen verantwoordelijkheid

Een van de andere fabels rondom depressie is dat te veel aandacht voor depressie leidt tot toenemende afhankelijkheid van professionele zorg en de eigen verantwoordelijkheid van mensen wegneemt. Iemand met een depressie heeft een ernstige aandoening waarvoor goede behandelingen beschikbaar zijn zoals leefstijlinterventies, Cognitieve Gedragstherapie, het KOP model, gesprekstherapie, interpersoonlijke therapie, lichttherapie, behandeling met medicatie of E-health. Deze behandelingen zijn juist gericht op het vergroten van de zelfredzaamheid en het versterken van de competenties van mensen.

Tot slot

“Als je niet zelf depressie hebt ervaren, zul je nooit het mysterie kunnen begrijpen van hoe ze het voor elkaar krijgt je kapot te maken. Dat is op geen enkele begrijpelijke manier te beschrijven aan iemand die het zelf niet heeft gevoeld.”- William Styron