Alleen zijn tijdens kerst en oud en nieuw is voor iedereen een andere ervaring. Waar de een zich eenzaam of buitengesloten voelt, geniet de ander juist van een dag zonder andere mensen of verplichtingen. Maar hoe ga je om met lastige gevoelens en reacties van anderen? En wat doe je eigenlijk als je alleen bent tijdens een feestdag? In deel 1 van dit artikel deelden Maartje, Elsbeth, Karin en Anja hun ervaring én gaven ze tips. Dit keer is het de beurt aan Sanne*, Foekje, Céleste* en Linda*.

Sanne, Foekje, Céleste en Linda, jullie hebben meerdere keren de feestdagen alleen doorgebracht. Kunnen jullie vertellen waarom?

Sanne (38): ‘Ik ben al enkele jaren vrijgezel en ik heb geen kinderen. Mijn familie is vrij klein, maar iedereen heeft een partner. Dus als we met kerst met de familie samen zijn, ben ik als enige van de groep alleen. Zelfs als je met anderen bent, voelt het heel erg eenzaam als iedereen samen komt en gaat en jij in je uppie komt en gaat. Mijn vriendinnen hebben allemaal een eigen gezin. Maar ook als ik daar uitgenodigd zou worden, blijf ik toch allenig in een groep mensen die samen is, hoe aardig ze ook zijn. Daarom trek ik liever mijn eigen plan.’

Foekje (58): ‘Soms gewoon omdat ik daar behoefte aan had, maar ik heb het ook een keer alleen doorgebracht omdat ik corona had. Weer een andere keer had ik zó hard gewerkt in de weken voor kerst, dat ik het echt nodig had om in mijn eentje in stilte te zijn. Ik kon toen even aandacht hebben voor mezelf en mijn hoofd leegmaken. Dat was echt een kerstcadeautje aan mezelf.’

Céleste (66): ‘De afgelopen jaren ben ik tijdens kerst en oud en nieuw alleen geweest. Ik woon al zo’n dertig jaar alleen, heb momenteel geen relatie en het concept van ‘gelukkig bij elkaar zijn, juist met de feestdagen’ spreekt me niet meer aan. Toen ik net single was, waren vriendinnen dat ook. Dus organiseerden we met elkaar leuke dingen. Inmiddels hebben ze allemaal een man, al dan niet met (bonus)kinderen. Dan ben je een beetje vijfde wiel aan de wagen. Tot covid spendeerde ik Kerstmis ook regelmatig bij mijn broer en zijn gezin, maar inmiddels heb ik zoiets van: ach, laat mij maar alleen.’

Linda (48): ‘Ik heb veel gereisd, dus ik was regelmatig in het buitenland. Ook ben ik vaak alleen tijdens de feestdagen omdat het voor mij veel meer voelt als een nummertje dat ik moet afdraaien dan een gevoel van oprechte verbinding met elkaar. Dat gevoel van verplichting vind ik niet fijn. Ik vind het heus wel fijn om bij mijn familie te zijn, maar dat is voor mij niet per se gelieerd aan kerst. Daarnaast heb ik een aantal jaren geleden een heftige hersenschudding gehad en sindsdien kan ik heel slecht tegen geluid, lichten en heel veel mensen. Met kerst bij familie zou ik daar niet zo’n last van hebben, maar op een kerstfeest van werk of een oud-en-nieuwfeestje wel.’

Hoe voelt het om alleen te zijn met kerst en oud en nieuw?

Sanne: ‘Ook al heb ik geen problemen met het feit dat ik al enkele jaren vrijgezel ben en geen kinderen heb, ik vind de hele periode rond de feestdagen extra zwaar. Je wordt in appgroepen en op social media, tv en de radio platgegooid met beelden van ‘gelukkige gezinnen’ rond de kerstboom of kerstdis. Dat kan best confronterend zijn.’

Foekje: ‘Ik vind het heerlijk om te weten dat er veel mensen zijn die ‘verplicht’ bij elkaar zitten omdat het hoort en dat ik lekker mijn eigen plan kan trekken.’

Céleste: ‘Mijn energieniveau is niet geweldig, ik heb namelijk de chronische ziekte ME. Daarbij hoort dat je bij inspanning – zowel fysiek als geestelijk – een terugslag kan krijgen (PEM). Een hele dag gezellig doen vreet voor mij energie. Daardoor vind ik het wel lekker in mijn eentje.’

Linda: ‘Ik woonde zo’n 25 jaar in Amsterdam en daar voelde ik me tijdens oud en nieuw vaak buitengesloten. Ook al was het mijn eigen keuze, ik hoorde en zag overal vuurwerk en mensen die elkaar opzochten of naar een feestje gingen. Daardoor werd ik er de hele dag en nacht mee geconfronteerd. Sinds een jaar woon ik in een klein dorpje in Drenthe en heb ik er veel minder last van. Als ik hier de gordijnen dichtdoe, hoor ik tijdens de jaarwisseling wel wat vuurwerk, maar na een kwartiertje is het afgelopen. En als ik last krijg van vervelende gevoelens, probeer ik die te onderzoeken en vraag ik mezelf af of ik echt gelukkig was geworden van bijvoorbeeld een feestje. Dan merk ik dat ik inderdaad juist content ben met de keuze die ik heb gemaakt.’

Hoe brengen jullie zo’n feestdag alleen door?

Sanne: ‘Als ik vertel dat ik mijn eigen plan trek, krijg ik vaak te horen: ‘Och, ben je helemaal alleen? Dan kom je toch hierheen!’ Maar ik wil niet uit medelijden worden uitgenodigd. Dan zit ik net zo lief thuis in m’n eentje op de bank met een diepvriespizza en Netflix. Maar het liefst breng ik de feestdagen door in het buitenland. Zo heb ik dit in het verleden gedaan op plekken als India, Portugal, Zweden en Dubai. Dit jaar ga ik op rondreis door Zuid-Afrika met een groep alleenstaanden. Daar kijk ik erg naar uit.’

Foekje: ‘Ik zet mooie muziek op, steek een kaarsje aan en eet eindelijk het eten dat ik lekker vind, maar mijn kinderen niet. Ik maak er een soort ritueel van en doe een visualisatie om terug te kijken op het afgelopen jaar en te voelen wat ik wil in het nieuwe jaar.’

Céleste: ‘Ik hou mijn ochtendroutine aan, daarna is het tijd voor koffie met iets lekkers. Ook maak ik mezelf op, iets wat ik normaal gesproken niet doe als ik thuis ben. Als ik dan in de spiegel kijk, word ik blij van mezelf. Verder keutel ik wat en zorg dat ik lekkere dingen in huis heb: speciale dingen die ik anders nooit koop, oliebollen en appelflappen. Ik hou van lekker eten en ‘vergeet’ voor even mijn net ontdekte glutenintolerantie.’

Linda: ‘Soms gebruik ik kerst als een soort mini-retraite. Dan stap ik bewust even uit alle hectiek en ga ik juist lekker gezond en licht eten in plaats van zo’n zwaar kerstmenu. Of ik maak een lange wandeling met mijn lieve hondje. En als het echt slecht weer is, duik ik gewoon lekker op de bank met een leuke film. Ook toen ik een partner had, koos ik er soms bewust voor om een van de kerstdagen alleen te spenderen.’

Wat zouden jullie andere mensen die alleen zijn tijdens kerst of oud en nieuw willen adviseren?

Sanne: ‘Bedenk hoe je zélf graag de feestdagen wilt doorbrengen. Wat vind je niet fijn aan deze dagen, en hoe kun je dat ontwijken? Waar word je wél blij van in je leven, en hoe kun je dat toevoegen aan deze eventueel rottige dagen? Persoonlijk ‘ontloop’ ik het dus door op vakantie te gaan. En door op vakantie te gaan, maak ik van the most horrible time of the year voor mezelf alsnog the most wonderful time of the year.’

Foekje: ‘Realiseer je dat er veel mensen zijn die tijdens de feestdagen in het verplichte samenzijn met familie helemaal niet happy zijn. Ook dat is voor veel mensen niet per se de ideale sfeer om zich in te bevinden.’

Céleste: ‘Maak het gezellig voor jezelf. Wil je een boom? Dan neem je een boom. Heb je zin in een degelijke, Hollandse stamppot? Doe dat vooral. Oftewel: trek je niets aan van wat anderen vinden dat zou moeten of horen. It’s all-in the mind. Ik weet dat ik me zielig kan voelen, maar onthoud dat dat komt doordat we met z’n allen hebben verzonnen wat de feestdagen zouden moeten zijn.’

Linda: ‘Probeer het als een normale dag te zien. Door dat label van een feestdag eraf te halen, haal je ook de zwaarte een beetje weg. Of zie het juist als een leuke vakantiedag. Net als bij een vakantie, kun je dan al op tijd starten met de voorpret en bedenken wat je zou willen doen op je leuke vakantiedag. Bijvoorbeeld naar dat ene restaurant gaan of een gerecht koken dat je altijd al hebt willen proberen.‘

Meer ervaringsverhalen

Benieuwd naar meer verhalen van mensen die alleen zijn tijdens kerst en oud en nieuw? In deel 1 van dit artikel lees je de ervaringen en tips van Anja, Elsbeth, Karin en Maartje.

Kamp jij met eenzaamheidsgevoelens? Weet dan dat je absoluut niet de enige bent. Wil je beter met je eenzaamheid leren omgaan? Lees dan ons artikel over eenzaamheid. En je zou het misschien niet verwachten, maar eenzame gevoelens hebben ook positieve aspecten. Hoe dat werkt, lees je in ons artikel over de voordelen eenzame gevoelens.

* De namen van Sanne, Céleste en Linda zijn gefingeerd, de echte namen zijn bij ons bekend.