In een wereld waarin we 24/7 toegang hebben tot nieuws, kan het overweldigend zijn om constant geconfronteerd te worden met negatieve nieuwsberichten over oorlogen, rampen en crises. Voor veel mensen leidt het tot stress, angst of een machteloos gevoel. In dit artikel onderzoeken we waarom nieuws ons zo raakt, hoe je de balans kunt vinden tussen betrokken blijven en je eigen mentale welzijn beschermen en welke strategieën helpen om beter om te gaan met de impact van negatief nieuws.

De negativiteitsbias

Een verklaring waarom negatieve nieuwsberichten ons zo raken is de negativiteitsbias: de neiging om negatieve gedachten en situaties meer aandacht te geven dan positieve gebeurtenissen. Ons brein reageert nu eenmaal sterker op negatieve gebeurtenissen en bovendien wordt het sneller opgeslagen in het geheugen. Daarom blijven traumatische ervaringen langer en dieper in onze herinnering hangen, terwijl positieve momenten sneller vervagen. De negativiteitsbias heeft een evolutionaire functie: het hielp ons om alert te zijn voor negatieve en daarmee levensbedreigende situaties. Dit vergrootte de kans op overleven.

Compassie

Een andere verklaring waarom negatief nieuws ons zo raakt, is dat we compassie kunnen voelen voor onze medemens en inlevingsvermogen hebben. Tegelijkertijd hebben we meestal geen enkele invloed op de negatieve gebeurtenissen. Je kunt als individu vaak weinig (direct) doen om het leed te voorkomen, het gevaar af te wenden of de situatie op te lossen. Dit zorgt voor stress.

Andere factoren

Hoe groot de impact is van negatieve nieuwsberichten hangt ook af van andere factoren, zoals jouw persoonlijke betrokkenheid bij bepaalde thema’s. Ook kan het uitmaken of het nieuws ver weg is gebeurd of juist dichterbij. Als er familieleden of vrienden bij betrokken zijn heeft iets natuurlijk ook meer impact op je. En wanneer je beelden ziet van negatief nieuws maakt het vaak meer indruk op je dan wanneer je naar nieuws luistert of erover leest.

Gevolgen van negatieve nieuwsberichten

Heftige nieuwsberichten kunnen een grote invloed hebben op je mentale welzijn. Het kan zorgen voor gevoelens van verdriet, angst, onveiligheid, machteloosheid, schuld en boosheid. Het kan zelfs leiden tot psychische problemen zoals angststoornissen, slaapproblemen, depressie of posttraumatische stress. Maar hoe komt het nu precies dat negatieve nieuwsberichten zo’n grote invloed kunnen hebben op je gezondheid?

Wanneer je voortdurend wordt geconfronteerd met een stroom van negatieve gebeurtenissen, waar je nauwelijks of geen invloed op kunt uitoefenen, zorgt dat ervoor dat jouw lichaam stresshormonen aanmaakt, zoals cortisol en adrenaline. Deze stresshormonen zorgen ervoor dat je maar door en door gaat. De angstgebieden in jouw brein, die normaal gesproken keurig onder controle zijn, worden steeds actiever. Een aantal gebieden in jouw brein functioneren juist minder goed. Ook daalt het vermogen om rustig te blijven redeneren en overzicht te houden. Dit alles kan op termijn een negatief effect hebben op je totale gezondheid en je afweersysteem.

Hoe bescherm je jouw mentale welzijn?

Heftige nieuwsberichten kunnen een grote invloed hebben op je mentale welzijn, maar je kunt leren hoe je hier op een gezonde manier mee omgaat. Door bewust om te gaan met je nieuwsconsumptie en praktische strategieën toe te passen, kun je betrokken blijven zonder dat het ten koste gaat van je eigen welzijn. Welke strategieën kun je toepassen om jezelf te beschermen en beter om te gaan met de impact van negatieve nieuwsberichten? We hebben een aantal tips voor je op een rijtje gezet.

1. Zorg voor een goede mentale hygiëne

Als je jouw mentale welzijn wilt beschermen is het essentieel dat je zorgt voor een goede mentale hygiëne. Dat houdt in dat je goed zorgt voor jezelf door een structuur in je dag te hebben met genoeg rust en slaap en lekker veel beweging. Zorg er daarnaast voor dat je tijd maakt voor dingen waar je energie van krijgt. Je beschermt hiermee je fysieke en mentale gezondheid.

2. Beperk je nieuwsconsumptie

Juist in onzekere tijden kun je geneigd zijn om zoveel mogelijk informatie op te zoeken om een gevoel van controle te hebben. Op de korte termijn kan dit een gevoel van rust geven, maar op de lange termijn kan dit gedrag juist leiden tot meer angst. Hoe meer je zoekt naar controle, hoe angstiger je wordt. Het is namelijk niet mogelijk om zeker te weten wat de toekomst brengt. Het kan ervoor zorgen dat je continu ‘aan’ staat als het om nieuwe informatie gaat.

Je doet er goed aan je nieuwsconsumptie te beperken door vaste momenten in te stellen waarop je het nieuws checkt in plaats van continu de updates te volgen. Beperk daarnaast je scrolltijd op sociale media en zet meldingen van nieuwsapps uit. Je kunt ervoor kiezen om heftig beeldmateriaal te vermijden en alleen nieuws te lezen of ernaar te luisteren. Wees kritisch over wat je leest, niet alle nieuwsbronnen zijn even betrouwbaar. Sommige spelen in op de emotie van lezers door titels en verhalen extra schokkend te maken. Kies daarom een beperkt aantal websites en/of kranten die je vertrouwt en check deze niet meer dan een of twee keer per dag. Focus je enkel op feiten in plaats van alleen de sensatie. Door deze bewuste aanpak krijg je meer controle over wat je tot je neemt en voorkom je die constante stroom aan stress.

3. Ga op zoek naar positieve nieuwsberichten

Het lijkt soms of er alleen maar negatief nieuws bestaat. Ga daarom bewust op zoek naar positief nieuws. Wat zijn onderwerpen die je simpelweg leuk vindt of die jou inspireren en motiveren om te groeien? Richt je social-media-feeds zo in dat je dagelijks geïnspireerd wordt door thema’s of ideeën die je aanspreken. Daarnaast zijn er media die positief nieuws brengen, zoals de Instagramaccounts @goodnews_movement en @upworth.

4. Richt je aandacht op waar je wel invloed op hebt

Veel gebeurtenissen in je leven – en al helemaal in het nieuws – liggen buiten je controle en daarover piekeren lost niets op. Focus je in plaats daarvan eens op wat je wél kunt doen. Het kunnen juist kleine acties zijn die je een gevoel van betekenis geven. Je kunt bijvoorbeeld spullen inzamelen voor oorlogsslachtoffers, geld doneren aan hulporganisaties, zwerfafval in jouw buurt opruimen, stemmen, vrijwilligerswerk doen of taallessen geven aan vluchtelingen. Dat vermindert mogelijk het gevoel van hulpeloosheid en het gevoel dat je overgeleverd bent aan een onbegrijpelijke en slechte wereld.

5. Deel je zorgen

Soms kan het helpen om je zorgen te delen met anderen. Bespreek je gedachten en gevoelens over wereldgebeurtenissen met vrienden, familieleden of collega’s die je vertrouwt. Jezelf uiten kan een enorme opluchting zijn en anderen kunnen je wellicht helpen te relativeren en nieuwe perspectieven te laten zien.

6. Deel positiviteit

Ook in je sociale contacten is het makkelijk om slecht nieuws de gesprekken te laten domineren, met alle meningen van dien. Zoek daarom naar manieren om uit de mineur van het negatieve wereldnieuws te komen. Omring je met mensen bij wie je je veilig voelt of die je positieve energie geven.