7. Postnatale depressie

Wat is een postnatale depressie?

Als je een baby verwacht of net hebt gekregen, verandert er veel in je leven: je lichaam maakt zwangerschapshormonen aan waardoor je last kunt hebben van huilbuien, slechter slaapt, zenuwachtig bent en geïrriteerd reageert. Daarnaast kan de zorg voor je (pasgeboren) kindje extra stress opleveren. Het is dan ook niet gek dat veel vrouwen tijdens en na een zwangerschap emotioneler zijn.

Meer dan de helft van de vrouwen heeft hier vlak na de bevalling mee te maken. Gewoonlijk gaat deze ‘baby blues’ binnen tien dagen weer over. Maar als deze niet zomaar verdwijnt of als je tijdens je zwangerschap al flink somber was, kan er meer aan de hand zijn. Je zou een depressie kunnen hebben.

Er zijn twee varianten van depressies die te maken hebben met de komst van een baby:

• Een zwangerschapsdepressie of prepartum depressie – deze begint als je nog in verwachting bent;
• Een postnatale of postpartum depressie – deze begint vlak na de geboorte van je kindje. Het kan ook ontstaan na een miskraam of abortus.

Het kan schrikken zijn als je te maken hebt met een van deze stoornissen. Je hoopt op een ‘roze wolk’-gevoel, maar blijkt niet van je zwangerschap of pasgeborene te kunnen genieten. Dat voelt erg verwarrend. Maar wees gerust, deze vormen van depressie zijn goed te behandelen. En wist je dat ook mannen last kunnen krijgen van deze vorm van depressie?

Hoe herken je een prenatale of postnatale depressie?

Bij een normale zwangerschap komen enkele symptomen voor die doen denken aan een depressie. Zo is het niet vreemd om je moe en overweldigd te voelen, slaapproblemen en stemmingswisselingen te hebben, of om gewicht aan te komen. Daarom kan het moeilijk zijn om een prenatale of postnatale depressie te herkennen. Je kunt spreken van deze vormen van depressie als:

• Je minstens twee weken achter elkaar voldoet aan de criteria voor een depressieve stoornis;
• De klachten beginnen tijdens de zwangerschap of binnen vier weken na de bevalling.

De volgende tekenen kunnen wijzen op een aan zwangerschap gerelateerde depressie:

• Niet kunnen genieten van je zwangerschap of baby. Het kan ook zijn dat je een afkeer voor je baby ervaart;
• Vinden dat je geen goede moeder bent;
• Moe en lusteloos zijn;
• Slecht slapen en dit komt niet alleen doordat je vaak naar het toilet moet;
• Je ongelukkig voelen en regelmatig huilbuien hebben;
• Zonder reden angstig zijn, overbezorgd of in paniek;
• Snel geïrriteerd reageren. Je valt bijvoorbeeld steeds uit tegen je partner of je kan slecht tegen het huilen van je baby;
• Jezelf beschuldigen van allerlei dingen die misgaan;
• Gedachten hebben over het iets aandoen van je kindje. Dit betekent niet dat je het werkelijk wilt en gaat doen.

Waardoor ontstaat het?

Er is niet één duidelijke oorzaak voor een prenatale of postnatale depressie aan te wijzen. Waarschijnlijk spelen er verschillende factoren tegelijk een rol. Een mogelijke biologische oorzaak is erfelijkheid. Als depressies voorkomen in je familie, heb je een grotere kans op een zwangerschapsdepressie of postnatale depressie. De veranderende hormoonspiegel en vitaminen- en mineralenbalans rondom een zwangerschap kan ook meespelen. Het is verder mogelijk dat je schildklier ontregeld raakt, waardoor er depressieve klachten kunnen ontstaan.

Er zijn ook omgevingsfactoren aan te wijzen, een baby krijgen zorgt namelijk voor een grote verandering in je leven. Het brengt veel verantwoordelijkheid met zich mee en je moet je leven anders inrichten. Het kan ook druk leggen op je relatie. Al deze omstandigheden hebben hun weerslag op je stemming. De kans op een depressie is ook groter als je een zware zwangerschap of traumatische bevalling meemaakt.

Wat ook een rol speelt, zijn jouw persoonlijke karaktereigenschappen. Het hebben van een laag zelfbeeld, neiging tot perfectionisme, snel negatieve emoties en gedachten ervaren, en subassertiviteit zijn bekende risicofactoren voor het ontwikkelen van een depressie.

Wat zijn mogelijke gevolgen?

Het is zwaar om een prenatale of postnatale depressie te hebben. Er ligt vanuit de maatschappij veel druk op ouders om blij te zijn met een zwangerschap en baby. Zeker met een gezonde baby zou je enkel dankbaar en gelukkig ‘moeten’ zijn. Als je dan ongelukkig, geïrriteerd en nerveus bent, kan dit leiden tot schaamte en schuldgevoelens. Je kunt het daarom moeilijk vinden om over je klachten te praten en trekt je daardoor terug. Dit kan je dan weer eenzaam maken.

Je kunt door de depressie vaak moeite hebben om voldoende verbinding te maken met je baby. Dit kan zijn weerslag hebben op het hechtingsproces tussen jou en je kindje. Hoewel het kan voelen alsof jij de baby niet wilt, is het de depressie die de boosdoener is. Je zal je weer anders voelen als de depressie over is. Het is daarom voor jou en je (toekomstige) baby heel belangrijk dat je snel hulp zoekt.

De behandeling voor een prenatale of postnatale depressie

Een zwangerschapsdepressie en postnatale depressie kunnen goed worden behandeld. Tijdens de intake wordt er zorgvuldig gekeken naar de duur, ernst en oorzaken van je klachten. Zo kunnen we een passende behandelmethode kiezen. Ook jouw hulpvraag is daarbij van belang. De behandeling van deze depressies lijkt erg op de behandeling van een ‘normale’ depressie. Er wordt natuurlijk wel rekening gehouden met het zwangerschapsaspect. Bijvoorbeeld als het gaat over het voorschrijven van medicatie of het betrekken van je kind bij therapieopdrachten. Lees hier meer over de verschillende behandelmogelijkheden bij depressieve klachten. Om een indicatie te krijgen over jouw situatie kun je op de website een online test maken.